Gastexposanten
11 oktober 2025 – 8 februari 2026
Uitgeverij De Bezige Bij lanceerde in 1957 haar fameuze serie Literaire Pockets. Ze reageerde daarmee op het succes dat andere uitgeverijen boekten met goedkope, handzame en eenvoudige gebrocheerde uitgaven. Als eerste uitgeverij in Nederland zette De Bezige Bij in op eigentijdse literatuur van een jonge generatie Nederlandse schrijvers en dichters, afgewisseld met vertaalde literatuur.
De pocketreeks onderscheidde zich niet alleen inhoudelijk maar vooral wat betreft uiterlijke verschijning van andere series. De beelden die de voorzijden van de pockets sierden, waren spannende, abstracte composities die verwantschap vertoonden met de moderne kunst uit die jaren.
De beeldontwerpen vulden het gehele omslag en onderhielden geen directe relatie met de inhoud van het boek. Vooral dat laatste was voor een pocketreeks baanbrekend. Het gaf de reeks een krachtige identiteit die beantwoordde aan de doelstelling van de uitgeverij: het opzetten van een moderne reeks boeken voor moderne mensen.
De pocketomslagen werden ontworpen door beeldend kunstenaar Jaap Jungcurt (1923-2018) en grafisch ontwerper Karel Beunis (1933-1983). Jarenlang werkten ze samen aan de omslagen van de Literaire Pockets (1957-1966), van de Literaire Reuzenpockets (1959-1969) en van andere reeksen van de Bezige Bij. Hun eerste serie, de Literaire Pockets, zette de toon en geeft in meer dan 100 omslagontwerpen een bijna compleet overzicht van zowel de stijlen als technieken die Beunis en Jungcurt in hun samenwerking beproefden, variërend van collage, viltstifttekening tot écriture automatique.
Het boek Om het Omslag met een compleet overzicht van Literaire Pocket-omslagen is verkrijgbaar in de museumwinkel.
Met dank aan Uitgeverij De Bezige Bij, Amsterdam.
11 oktober 2025 – 8 februari 2026
Margriet van Weenen onderzoekt in haar werk de relatie die de mens onderhoudt met het landschap, de natuur en de aarde. Ze richt zich daarbij vooral op de veranderingen die in de natuur plaatsgrijpen – al dan niet beïnvloed door menselijk handelen – en de gevolgen daarvan voor het leven op aarde. Het bewustzijn dat de mens niet meer dan een tijdelijke en ondergeschikte rol speelt binnen die grootse natuur klinkt in al haar werken door. Margriet van Weenen vindt vooral inspiratie in de ongenaakbare noordelijke koude-gebieden waar geen sporen zijn te vinden van menselijke cultuur.
Oude foto’s of zelfgemaakte foto’s van sneeuwlandschaappen of ijsbergen bewerkt ze met verf en fotografeert deze vervolgens weer zodat er geheel nieuwe beelden ontstaan die soms het midden houden tussen figuratie en abstractie. Het is haar manier om wat ze in en met de natuur ervaart te verwerken, te verpersoonlijken en als beeldpoëzie door te geven.
De serie ICE AGE IS COMING Sailing home in conversation with Lousie A Boyd haakt in op het fotoarchief van Lousie A Boyd (1887-1972), een Amerikaanse poolreiziger van Groenland en het Noordpoolgebied. Van Weenen's serie Iceberg page 106 zijn geïnspireerd op een foto uit het boek De Planeet Aarde – Gletsjers gepubliceerd in Van Weenens geboortejaar 1983. De oude foto laat zien hoe ‘de IJswacht’ indertijd de gevaarlijkste ijsbergen op zee met verf markeerden, een vaak zinloze onderneming omdat ijsbergen voortdurend van vorm en omvang veranderen.
Margriet van Weenen werd in 1983 geboren, studeerde aan Academie Minerva en het Frank Mohr Instituut. Zij woont en werkt in Noordhorn.
11 oktober 2025 – 8 februari 2026
Jan Roëde (1914-2007) werd in Groningen geboren en groeide op in Den Haag. Hij bediende zich van verschillende disciplines om zich uiteindelijk vooral toe te leggen op tekenen en schilderen. Roëde – die zijn naam verfranste tijdens een langdurig verblijf in Frankrijk – ontwikkelde een geheel eigen stijl, waarbij figuratieve of abstracte vormen werden vereenvoudigd tot krachtige tekens. Zijn werk vertoonde in de jaren vijftig verwantschap met dat van Cobra-schilders – die hem ook tevergeefs benaderden om zich aan te sluiten – maar is poëtischer en zachtmoediger van aard. Roëde vond inspiratie in de moderne schilderkunst en in Zen-boeddhistische denkbeelden.
In deze kamerpresentatie ligt het accent op de meer Roëdes abstracte schilderijen en gouaches waarin kleurige beeldtekens worden samengebracht tot ritmische composities.
Met dank aan de Jan Roëde Stichting.
11 oktober 2025 – 8 februari 2026
Voor de in deze presentatie opgenomen werken op papier liet Egbarta Veenhuizen (1953) zich inspireren door haar reizen naar Groenland en het boek De profeten in de Eeuwigheidsfjord door Kim Leine uit 2012. Deze roman van de Noors-Deense auteur speelt zich af op Groenland in de laat-achttiende eeuw en beschrijft hoe Deense missionarissen de inheemse bevolking van een nederzetting proberen te kerstenen tegen de achtergrond van ruige sneeuwlandschappen. De botsing van culturen en de strijd om te overleven zijn de thema’s die Egbarta Veenhuizen in haar Groenland-project heeft verwerkt.
De installatie die in deze presentatie centraal staat, bestaat uit vier levensgrote Inuit vrouwen, een Deense dominee, een overheidsfunctionaris en de verpersoonlijking van de overal aanwezige dood. Naast deze installatie is er onder andere ook een serie portretten te zien van Inuit en een grote tekening met als titel De poolreiziger op weg naar Ittoqqortoormiit.
11 oktober 2025 – 8 februari 2026
Ter gelegenheid van het afscheid van haar secretaris Bram van der Werf in 2024 schonk de P.W. Janssen’s Friesche Stichting de metalen sculptuur After the Rain aan Museum Belvédère. Daarmee kreeg het beeld van Auke de Vries (Burgum 1937) na omzwervingen uiteindelijk zijn definitieve einsbestemming. In deze presentatie zijn alle voorafspiegelingen – studies en schaalmodellen – van After the Rain opgenomen.
After the Rain werd in 2003 ontworpen om als monumentale blikvanger te worden geplaatst op wat het grootste gebouw van Istanbul moest worden. Door allerlei verwikkelingen werd de bouw stilgelegd en werd de opdracht ingetrokken.
Een kleiner model kreeg in 2003 een tijdelijke plek op het dak van Aedes Architecture Forum in Berlijn om vervolgens door te reizen naar Istanbul waar het werd geplaatst op een van de torens van de Galatabrug. De Vries’ beeld trok daar volle aandacht van pers en publiek niet alleen vanwege de markante plek in de stad, maar vooral ook om de boodschap die in het beeld verborgen ging.
Het aanvankelijke idee voor een gestileerde ark kreeg een andere richting toen Auke de Vries een plaatselijke sloppenwijk bezocht die tegen wetgeving in moest wijken voor een ambities bouwproject.
De eenvoudige doosconstructies inspireerden hem tot een nieuw ontwerp, waarin de open ark transformeerde in een meer gesloten schip met uitwaaierende staketsels – een schuilplaats in wankel evenwicht met hoop op een veilige bestemming.
In 2012 was After the Rain voor het eerst te zien in Oranjewoud te zien, tijdens de grote tentoonstelling van Auke de Vries in Museum Belvédère. Na twaalf jaar keerde het terug op dezelfde uiterste hoek van het museumdak.
Met dank aan de P.W. Janssen’s Friesche Stichting.
De uitgave Auke de Vries – After the Rain verscheen bij de gelijknamige tentoonstelling in Museum Belvédère, Heerenveen-Oranjewoud, 11 oktober 2025 – 8 februari 2026. Met teksten van Marita de Jong.
een selectie uit de vaste collectie
Waar land, water en lucht ruimte vinden
11 oktober 2025 t/m 8 februari 2026
Museum Belvédère toont een collectie kunstwerken van belangrijke Friese kunstschilders, eenlingen die vaak ver van de grotere kunstcentra en zonder academische opleiding genoten te hebben, zeer persoonlijk werk maken – kunstenaars als Jan Mankes, Thijs Rinsema, Gerrit Benner, Tames Oud, Boele Bregman, Klaas Koopmans, Willem van Althuis, Sjoerd de Vries en Jan Snijder.
Binnen het collectiebeleid onderscheidt Museum Belvédère een aantal aandachtsgebieden die zijn terug te voeren op relevante Noord-Nederlandse kunstenaarspersoonlijkheden. Daarbij beperkt het zich niet tot stromingen, stijlen of kunsthistorische perioden, maar zoekt het geestverwantschappen door de tijd heen – heldere overeenkomsten tussen kunstwerken van toen, later en nu, variërend van figuratief tot abstract.
De aandachtsgebieden binnen de vaste collectie:
Het werk van Jan Mankes – met accent op diens Friese jaren (1909-1915) – en het werk van geestverwante figuratieven.
Het Nederlands constructivisme uit de periode 1915-1930 met als kernwaarden het werk van Thijs Rinsema en Wobbe Alkema.
Het Nederlands en Vlaams expressionisme uit de periode 1915-1940, met als kernwaarden het werk van Tinus van Doorn, Jean Brusselmans en Jan Altink.
Het werk van Gerrit Benner en Nederlandse expressionisten uit de periode 1945-1970.
Het poëtisch en landschappelijk georiënteerd expressionisme, dat zich manifesteert in het werk van Friese kunstenaars als Sjoerd de Vries en Jan Snijder.
Het werk van kunstenaars die putten uit de verworvenheden van de klassiek moderne schilderkunst en in hun werk geestverwantschap vertonen met dat van kunstenaars die tot bovenstaande groepen behoren.
Figuratieve en abstracte schilderkunst die behoort tot bovengenoemde categorieën en op welke wijze ook refereert aan landschappelijke aspecten – land, licht, lucht en ruimte. Werken met een zekere mate van verstilling genieten daarbij de voorkeur.
Geestverwanten in binnen- en buitenland
In zijn verwervingsbeleid richtte Museum Belvédère de blik aanvankelijk op Friesland, maar vanaf 2010 zette het steeds nadrukkelijker in op het gehele noorden van Nederland – Friesland, Groningen, Drenthe en de kop van Noord-Holland.
Inmiddels heeft Museum Belvédère een omvangrijke vaste collectie die inzicht geeft in de ontwikkeling van de moderne kunst in het noorden en de vele onderlinge paralellen en verbanden. Om context te geven aan zijn kerncollectie verzamelt het museum ook werk van kunstenaars uit andere delen van het land en uit het buitenland; kunstenaars die vanuit een overeenkomstige achtergrond, omstandigheid of mentaliteit scheppen.
Moderne en eigentijdse kunst in het noorden van Nederland
Met de verzameling kunstwerken die initiatiefnemer en directeur van het eerste uur Thom Mercuur (1940-2016) in de oprichtingsfase bijeen bracht als inhoudelijk geweten, heeft Museum Belvédère in de jaren die volgden zijn grenzen verlegd. Het streefde er in de eerste plaats naar om, op grond van zijn inhoudelijke uitgangspunten, een kunstcollectie op te bouwen die een afspiegeling vormt van de moderne en eigentijdse kunst in het noorden van Nederland.
Daarnaast wilde het zich positioneren als enige museum waar deze, in relatie tot kunst van elders, permanent wordt getoond.
Oranje Nassaulaan 12
8448 MT Heerenveen-Oranjewoud
0513-644999
info@museumbelvedere.nl
aanmelden voor nieuwsbrief
